سال 1402 به گونه ای گذشت که بر اساس گزارش برنامه جهانی غذا سازمان ملل متحد 15.8 میلیون نفر از میان 41.7 میلیون نفر شمار مردم افغانستان دچار نا امنی غذایی سخت هستند . با وجود آنکه اندکی پس از روی کار آمدن طالبان و روزهای دهشتناک گرسنگی و بهم ریختگی کمک های انسان دوستانه خارجی از سرگرفته شد. هنوز به آمار سازمان ملل متحد بیش از نیمی از جمعیت زیر خط فقر زندگی می کنند و دو میلیون کودک با سوتغذیه سخت روبرو هستند..[i]
میزان کمک رسانی در سال های 2021 و 2022 شامل 23 میلیون نفر بوده است که در سال 2023 به 18.6 میلیون نفر کاهش پیدا کرده است .[ii] سازمان ملل باورمند است که یک سوم مردمان افغانستان چنان در نا امنی روانی از بی غذایی هستند که نسبت به نوبت دیگر غذا خود آرامش ندارند . افق این سال تازه نیز با بیم های بیش از سال گذشته در مقدار کمک ها روبرو است .در سال هایی که گذشت همزمان با کاهش اندازه کمک های جهانی نا امنی غذایی نیز در افغانستان گسترش یافته است. هرچند کمک های بیرونی به ویژه فرستادن کمک های مالی از سوی ایالات متحده و اروپا تا اندازه ویژه ای اقتصاد افغانستان را برپا نگاه داشته است ولی همچنان فقر گسترده ادامه دارد.
با روی کار آمدن دولت طالبان و سختگیری های این گروه برخی از گونه های فساد که در دولت های پیشین گسترش داشت مانند قاچاق ارز به خارج از کشور و خرید و فروش و پرداخت با ارز های خارجی بسیار کم شد . همچنین سختگیری طالبان در واردات و بازرگانی سبب آن شد اقتصادی کوچک ولی به نسبت پایدار ایجاد شود.
از سوی دیگر این گروه فشار زیادی را به زنان و آزادی های آن ها وارد کرد که پی آمد گسترش سخت ناامنی غذایی در بین زنان بوده است. جامعه افغانستان تا اندازه زیادی نیز به ارز فرستاده شده از سوی افغانستانی های بیرون از کشور وابسته است. در کنار این ها حکومت غیرقانونی و تروریستی مآب طالبان دست به راه اندازی شمار بسیار مدرسه های جهادی تروریستی دست زده است . در گزارش های گوناگون از بین افغانستانی ها و سازمان های کمک رسان جهانی می دانیم که در موارد گوناگون از کمک های انسان دوستانه سو استفاده شده و این کمک از سوی طالبان و نیروهای محلی آن ها به دست افراد و جاهایی جز مردم نیازمند افتاده است .قوم پرستی طالبان و ایجاد تبعیض های قومی و مذهبی و جنسیتی از سوی آنان نیز قابل توجه است. سو استفاده از کمک های جهانی و قدرت گرفتن طالبان از بزرگترین سبب هایی است که پشتیبان های کمک رسانی را نسبت به ادامه کمک رسانی ها سرد کرده است . در کنار این به درازا کشیدن این کمک ها را نیز نگاه کرد. دو دهه کمک رسانی گسترده سبب شده است که برخی از کمک دهندگان از ادامه چگونگی کمک رسانی به افغانستان به ویژه با ری کار آمدن طالبان همسو نباشند. همچنین بالارفتن شمار بحران های جهانی نیازمند به کمک مانند جنگ در غزه را نیز بایستی مورد توجه قرار داد. میتوان طالبان را سبب نخستین این فاجعه دانست هرچند نباید از فساد گسترده دولت سابق و رقابت های کشورهای مختلف در داخل افغانستان نیز گذشت.
برای سال جدید بایستی تمام تلاش های جهانی برای ادامه دادن کمک ها به افغانستان انجام شود و همچنین بهبود مسیر کمک رسانی برای جلوگیری از سو استفاده از کمک ها در نظر گرفته شود . می بایست راهی برای کمک رسانی بهتر به زنان سرپرست خانوار پیدا شود.
در نهایت اینکه افغانستان نشان داده است سرزمینی پیش بینی ناپذیر است با مردمانی سرسخت که توانسته اند در برابر هجوم بیگانگان و حکومت های استبدادی مقاومت کنند .
[1] -World Food Programme. (2024.). Afghanistan
[2]– World Food Programme. (2023). Annual Country Report
